De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal voor een goede start. DAIMH omarmt dan ook het actieprogramma Kansrijke Start dat minister Hugo de Jonge (VWS) recent lanceerde. Jammer is wel dat vooralsnog specifieke aandacht voor de ouder-kindrelatie in het programma ontbreekt. Evenmin speelt Kansrijke Start
in op de emotionele mogelijkheden van ouders.
Een juiste inzet en mix van hulp vanuit het medische en sociaal domein rondom de zwangerschap en de kinderwens kan voorkomen dat kinderen op latere leeftijd gezondheidsproblemen krijgen of zelfs uit huis worden geplaatst. Maar lang niet alle kwetsbare ouders en kinderen krijgen op dit moment de hulp die ze nodig hebben om hun kind een goede start te geven. Met het actieprogramma Kansrijke Start willen Rijk, partijen uit de geboortezorg en de jeugdgezondheidszorg (JGZ) hier verandering in brengen. Voor het programma is 41 miljoen euro beschikbaar.
Aandachtspunten
DAIMH is blij met deze inzet, die deels een concretisering is van het initiatief 1001 Kritieke Dagen. DAIMH hoopt dat er binnen dit programma ook een focus ontwikkeld wordt op de beleving van ouders, hun emotionele mogelijkheden en specifiek de interactie tussen ouders en hun zeer jonge kind. Vooralsnog ontbreken deze ingang om de zorg rond het jonge kind in de eerste 1000 dagen te verbeteren.
Lokale coalities
Het actieprogramma roept gemeenten en professionals in het sociale en medische domein op om hun bijdrage te leveren. Het programma geeft aan welke acties worden ondernomen om meer kinderen een kansrijke start te geven en hoe de resultaten van de inspanningen worden gemeten.
De bedoeling is dat overal in het land lokale coalities rondom de eerste 1000 dagen worden opgericht. Deze coalities bestaan bij voorkeur uit gemeenten, zorgverzekeraars, JGZ, wijkteams, huisartsen, verloskundigen, medewerkers uit de kraamzorg en gynaecologen. Zij maken met elkaar afspraken over het inzetten van effectieve maatregelen rondom de zwangerschap, bijvoorbeeld over het verbeteren van de voorlichting over anticonceptie en een gezonde zwangerschap bij (kwetsbare) ouders. In onder andere Tilburg, Den Haag, Heerlen, Hoogeveen en Rotterdam zijn de eerste coalities al gevormd.
Kwetsbare ouders
De minister wil daarnaast de Wet publieke gezondheid aanpassen zodat kwetsbare ouders al vóórde geboorte ondersteuning en begeleiding krijgen via de JGZ. Nu is het wettelijk zo geregeld dat de jeugdgezondheidszorg pas wordt ingezet vanaf de geboorte. Via de JGZ kan dan ook hulp op andere domeinen worden geboden.
Onbedoelde zwangerschappen zijn een probleem bij kwetsbare vrouwen die dak- en thuisloos, verstandelijk beperkt, verslaafd of sociaal geïsoleerd zijn. Nu Niet Zwanger – een succesvol project dat in Tilburg ontwikkeld is – voorkomt kwetsbaar ouderschap bij deze specifieke doelgroep via een kortdurende, intensieve begeleiding op maat rond het bespreken van seksualiteit, de kinderwens en door voorlichting over passend anticonceptiegebruik. Via het actieprogramma Kansrijke Start komt deze aanpak landelijk beschikbaar.
Financiering
Voor de uitvoering van het actieprogramma is € 41 miljoen beschikbaar voor de looptijd van dit programma (2018-2021). Enkele fondsen, waaronder de Bernard van Leer Foundation, zijn bereid om mee te investeren in de uitvoering ervan, op punten waar het actieprogramma aansluit bij hun strategie.
Download Actieprogramma Kansrijke Start>>